Kościół Garnizonowy p.w. N.M.P. Królowej Korony Polskiej to kościół orientowany, wybudowany na planie centralnym, usytuowany u zbiegu ul.Chęcińskiej i Karczówkowskiej jako obiekt wolnostojący na zadrzewionej działce o nieregularnym kształcie o pow. 82 a 53 m². Na terenie działki /w rogu/ od strony południowo-wschodniej znajduje się parterowa plebania z dobudówką a od południowo-zachodniej /w ciągu/ budynki gospodarcze i garaże.

Cały teren ogrodzony jest siatką w ramach na słupkach stalowych na cokole kamienno-ceglanym z wyjątkiem odcinka ogrodzenia od strony południowo-zachodniej, przy bramie wjazdowej, gdzie występuje ogrodzenie murowane.

Od zachodu teren kościoła sąsiaduje z wysoką zabudową mieszkalną /wieżowiec w odległości około 5 m od ogrodzenia/. Od północy po przeciwnej stronie ul. Karczówkowskiej znajduje się budynek piętrowy wolnostojący i stacja CPN. Od strony południowo-wschodniej – ciąg domów mieszkalnych przy ul. Chęcińskiej.

Gdy w 1902 roku zaczęto wznosić kościół pod wezwaniem Św. Krzyża, rosyjskie władze zareagowały budową drugiej już w mieście cerkwi prawosławnej, tym razem przeznaczonej dla żołnierzy 6 pułku piechoty.

W latach 1902-1904, wg projektu inż. arch. guberni kieleckiej Stanisława Szpakowskiego została wybudowana cerkiew wojskowa na wzór soboru izaakiewskiego w Petersburgu w stylu neobizantyjskim. Została ona zdewastowana w czasie I wojny światowej, po opuszczeniu Kielc przez Rosjan.

W 1904 roku cerkiew została uroczyście poświęcona i oddana wojsku na kościół garnizonowy. Służyła pułkowi do 1915 roku, do czasu, kiedy Rosjanie wycofali się z miasta. Austriacy wykorzystywali ją na magazyny. W wolnej Polsce natomiast niszczała, bo wojsko otrzymało na kościół garnizonowy cerkiew parafialną. Kielczanom, udało się jednak namówić władze do przeniesienia kościoła garnizonowego i rozbiórki cerkwi koło katedry. W ten sposób do dawnej cerkwi znów wrócili kapelani i żołnierze, a od 1926 roku mieści się tu kościół garni­zonowy pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Bizantyjska cerkiew przy ul. Chęcińskiej jest widocznym śladem istnienia tu społeczności prawosławnej. Rosjanie trafili do Kielc z początkiem XX wieku. W 1831 roku do Kielc przybył pułk kozacki i urzędnicy rządu gubernialnego, łącznie ok. 600 osób. Nie narzucali się społeczności kieleckiej. Cerkiew funkcjonowała w kieleckim ratuszu, potem przeniesiono ją do domów prywatnych. Dopiero po powstaniu styczniowym w mieście osadzono 28 pułk strzelców w sile 2340 żołnierzy. Stacjonowała tu także żandarmeria oraz dowództwa 14 dywizji kawalerii i 7 dywizji piechoty. W 1887 roku w Kielcach mieszkało dwóch carskich generałów, 120 oficerów, a w koszarach i mieszkaniach stacjonowało łącznie około czterech tysięcy żołnierzy. W urzędach i szkołach pracowało ok. 300 Rosjan. Mieli oni swoją cerkiew parafialną, a od 1904 roku także cerkiew garnizonową.

W wyniku działań wojennych Rosjanie, w tym urzędnicy i duchowni, opuścili miasto. Pozostała tylko niewielka grupa, mocno już z Kielcami zasymilowana. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości upaństwowiono majątek cerkiewny, przejęto na skarb państwa ziemię i zabudowania, w rękach parafian pozostał tylko cmentarz prawosławny. Budynki cerkwi niszczały, bo dla kielczan były symbolem :caratu. Z czasem kielecka społeczność prawosławna powiększyła się o uciekinierów przed bolszewikami. W 1931 roku mieszkało w Kielcach ok. 250 osób wyznania prawosławnego mających polskie obywatelstwo. Od 1920 roku zaczęła funkcjonować parafia bez etatu duchownego. Były proboszcz kieleckiej cerkwi Bazyli Teodorowicz dojeżdżał na nabożeństwa do Kielc dwa razy w miesiącu. Liturgia odbywała się w domu Makarego Iwanowa przy ul. Chęcińskiej. Właśnie przy ul. Chęcińskiej władze Kielc miały postawić kaplicę prawosławną, w zamian za : zabraną cerkiew przy katedrze. Zebrano nawet kamień i wytyczono fundamenty, jednak do wybudowania kaplicy przed wojną nie doszło. Po wojnie kaplica :prawosławna mieściła się w domu przy ul. Słowackiego. Obecnie parafia znalazła siedzibę przy ul. Bodzentyńskiej.

W 1925 roku budynek opuszczonej przez Rosjan cerkwi został przekazany duszpasterzom kieleckiego garnizonu Wojska Polskiego.

Dzięki staraniom Komendy Garnizonu w Kielcach dnia 05.01.1926 r. obiekt wraz z przylegającym terenem zostaje przyjęty pod Zarząd Okręgowy Szefostwa Budowy i Eksploatacji. Pierwszym proboszczem zostaje mianowany ks. kpt. Walenty Turzyński, kapelan WP, który dzięki swoim staraniom doprowadził kościół do stanu używalności.

Kościół wyremontowano i dnia 01.05.1926 r. biskup połowy, ks. gen. Stanisław Gall, ustanowił w nim siedzibę rzymskokatolickiej parafii wojskowej, przydzielając powiaty: jędrzejowski, pińczowski, stopnicki, iłżecki, sandomierski i opatowski, a pierwszym jej proboszczem został ks. ppłk Stanisław Cieśliński. W okresie międzywojennym odbywały się tu uroczyste msze z udziałem żołnierzy, stacjonujących w Kielcach pułków, którzy brali czynny udział w życiu swojej parafii.

Decyzją Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach z dn. 25.05.1925 r. przekazana Garnizonowi Kieleckiemu Wojska Polskiego z przeznaczeniem na kościół garnizonowy. Po wyremontowaniu, obiekt został poświęcony dn. 08.12.1926 r. i otrzymał tytuł NMP Królowej Korony Polskiej. W 1926 roku odsłonięto tablice pamiątkowe ufundowane przez ks. Cieślińskiego, poświęcone bohaterom miasta Kielc oraz oficerom i szeregowcom 2 DP. legionów.

Projekt ołtarza i sam ołtarz wykonał pan L. Książyński. Ponieważ materiał, z którego był wykonany nie był suchy, dlatego też należało rozpocząć nową budowę.

W 1935 roku polecono wykonać ołtarz dębowy panu Józefowi Bednarskiemu z pieniędzy przydzielonych przez Generała Sławoja Skłodowskiego.

W latach 1939-1945 Kościół Garnizonowy zostaje zajęty przez księży diecezjalnych i na mocy postanowienia Biskupa Kieleckiego mianowany parafią cywilną.

Podczas II wojny światowej zniszczone zostały tynki zewnętrzne kościoła oraz żelazny krzyż na wieży dzwonnicy.

W dniu 11.12.1945 r. Komendant Garnizonu Kielce zwrócił się do ks. Biskupa Czesława Kaczmarka o zwrot Kościoła Garnizonowego.

Dnia 17.06.1946 r. o godz. 10.00 w obecności delegata Kurii Biskupiej – ks. kanonika Danielewicza Kościół Garnizonowy został przekazany przez ks. A. Michalskiego księdzu kapelanowi Michałowi Zawadzkiemu.

Również w tym dniu dokonano podziału majątku, przeznaczając część na Kościół Garnizonowy, a część na parafię cywilną.

W roku 1987 biskup Stanisław Szymecki erygował w dotychczasowej świątyni Garnizonu – Kielce parafię Wojskowo – Cywilną p.w. NMP Królowej Polski. Duże zasługi dla rozwoju nowej parafii położył ówczesny proboszcz – ks. mjr Stanisław Rospondek. Dziś w uroczystych, rocznicowych mszach świętych uczestniczą kombatanci, żołnierze CS np. CPdMZ z Bukówki i cywilni parafianie.

Oprac. E Kręcicka